HISTORIA MIEJSCOWOŚCI TRZCIANA

• - KRÓTKI RYS HISTORYCZNY MIEJSCOWOŚCI TRZCIANA
• - HISTORYCZNE INICJATYWY GOSPODARCZO-SPOŁECZNE I KULTURALNE
• - DZIAŁALNOŚĆ NIEPODLEGŁOŚCIOWA, WYBITNI OBYWATELE
• - PARAFIA TRZCIANA
• - STATYSTYKI
• - WYBRANE ZDJĘCIA MIEJSCOWOŚCI TRZCIANA

KRÓTKI RYS HISTORYCZNY MIEJSCOWOŚCI TRZCIANA

   Historia wsi Trzciana sięga czasów odległych, bo aż XV wieku. Ks. Jan Długosz w dziele Liber beneficiorum" określił rok 1416 jako datę powstania wsi - z tego też roku pochodzi pierwsza wzmianka o jej istnieniu. Nazwę swą Trzciana zawdzięcza trzcinom bujnie porastającym teren." Sięgnijmy ponownie do przekazu kronikarskiego księdza Długosza Trzczyarma, Trzcyana ...

  Tu wysokie trzciny zasłaniały przed nieproszonym gościem, nieprzyjaznymi wiatrami, ułatwiały polowania, zapewniały bezpieczeństwo przed wrogiem..." Północne granice wsi Trzciana stanowiły kompleksy leśne dawnej Puszczy Sandomierskiej, południowe urozmaicała bogata rzeźba terenu Pogórza Karpackiego, Łagodne wzniesienia poprzecinane zagajnikami, wstęgami potoków, kępami lasów; uwagę przybyszów przykuwały unikato­we gatunki fauny, modre stawy, zielone łąki."

    Pierwszym dziedzicem wsi był Jan Trzciński, herbu Półkozic.

   14 maja 1417 roku biskup krakowski Wojciech Jastrzębiec wydał do­kument erygujący parafię w Trzcianie.Istniejąca odtąd parafia Trzciana obejmowała także Dąbrowę, a od 1581 roku również Słotwinę. Wieś Trzciana znajdowała się w odległości 15 km na zachód od Rzeszowa, na wysokości 239 m n. p. m.    Ongiś dzieliła się na dwie części: górną i dolną. 

  W ciągu wieków wieś Trzciana przeżywała liczne niszczycielskie najazdy grabieżcze ze strony groźnych hord turecko - tatarskich, a to za sprawą specyficznej lokalizacji blisko granicy ruskiej.

W okresie rozbiorów, w XVIII i XIX wieku, wieś należała do zaboru austriackiego, miały wówczas miejsce liczne konfiskaty dóbr ze strony cie­mięzcy.

   U progu XX wieku Trzciana liczyła: 1352 mieszkańców 241 domostw, posiadała kościół, szkołę ludową, pocztę, dwie karczmy. Ważnym ośrodkiem życia umysłowego wsi na przestrzeni dziejów był dwór

   Szczególnie doniosłą rolę odegrał wówczas, gdy zawiadywał nim ród Christianich. Jego członkowie stawali się inicjatorami i sponsorami wielu cennych przedsięwzięć o charakterze społeczno - kulturalnym min. ufundowali budynek stacji kolejowej, zabiegali o rozwój oświaty rolniczej wśród miejscowej ludności, byli szermierzami propagowania ludowej, rodzimej tradycji.                                        

HISTORYCZNE INICJATYWY GOSPODARCZO-SPOŁECZNE I KULTURALNE

     Wieś Trzciana pod koniec XIX i w XX wieku brylował w okolicy inicjatywami gospodarczymi i obywatelskimi. Już w 1. poł. XIX wieku istniała we wsi szkoła parafialna, która utrzymała się do powołania etatowej szkoły ludowej w 1875 r. Od 1880 r. funkcjonował w Trzcianie gminna kasa pożyczkowa. Pod koniec XIX wieku powołano do życia kółko rolnicze. W 1899 r. złożono spółkę oszczędności i pożyczek (późniejszą Kasę Stefczyka). Od 1900 r. zaczął działać w Trzcianie amatorski teatr, w 1912 r. orkiestra dęta, a w 1932 r. chór mieszany. W latach 1907 - 1913, Antoni Smagała, razem z wspólnikami, prowadził spółkę włościańską, zajmującą się eksploatacją torfu na opał. W 1908 roku założono w trzciańską straż pożarną, a w roku 1909 drużynę Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. Tuż przed wybuchem II wojny światowej (lata 1938 -1939) ruszyła produkcja w spółdzielczej cegielni, która już w okresie powojennym miał duży udział w przebudowie Trzciany. 

DZIAŁALNOŚĆ NIEPODLEGŁOŚCIOWA, WYBITNI OBYWATELE

     Działalność niepodległościowa trzcianian zyskała szczególny wymiar podczas II wojny świtowej. W Trzcianie zorganizowano prężną placówkę Armii Krajowej o kryptonimie Świerk.

Wielki udział w walce o wolność i niepodległość Polski w latach 1939 - 1948, miał trzcianianin, kpt. Mieczysław Kawalec. Był on absolwentem Uniwersytetu Jan Kazimierza we Lwowie, żołnierzem kampanii wrześniowej, oficerem wywiadu ZWZ-AK, a po wojnie członkiem IV Zarządu WiN. Aresztowany przez komunistyczne władze w 1948 r., skazany i stracony z grupą mjr. Łukasza Cieplińskiego w 1951 r.

PARAFIA TRZCIANA

Parafię Trzciana erygowano w 1417 r. Do lat 80./90. XX wieku tworzyły ją: Trzciana ze Słotwinką, Dąbrowa i Błędowa Zgłobieńska. Obecnie parafię tworzy Trzciana ze Słotwinką. Nad wsią góruje kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca, murowany, neogotycki, wybudowany w latach 1897 - 1898.                  

Więcej na temat parafii Trzciana -  TUTAJ 

STATYSTYKI

- Trzciana rozciąga się na 11, 7 km²

- Ilość mieszkańców 2008 r. - 572 domów i 2391 mieszkańców,

- Szkolnictwo:

   * Zespół Szkół (szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne),

   * Zespół Szkół Techniczno-Weterynaryjnych (szkolnictwo ponadgimnazjalne),

   * Niepubliczna Szkoła Muzyczna (szkolnictwo podstawowe i średnie).

- odległość od miasta Rzeszów ok. 14km  

- Gmina Świlcza - Wójt Gminy Świlcza - dr inż. Wojciech Wdowik

- Kod pocztowy: 36-071 Trzciana

WYBRANE ZDJĘCIA Z MIEJSCOWOŚCI TRZCIANA